บ้าน เป็นสถานที่อยู่อาศัยที่เราจะต้องดำรงชีวิตอยู่หลายสิบปี บางคนก็อยู่ในบ้านพ่อแม่ตั้งแต่เกิดจนอายุ 30 กว่า เท่ากับบ้านหลังนั้นอาจจะมีอายุได้ 40 – 50 ปี ถ้าไม่ใช่ว่าพ่อแม่คุณเพิ่งจะซื้อบ้านมาใหม่ นั่นก็หมายความว่าบ้านพ่อแม่ของคุณนั้นมีอายุมากแล้ว บ้านนั้น ก็เหมือนคน พอแก่ตัวก็เริ่มเสื่อมสลาย จะต้องดูแลให้แข็งแรงอยู่ตลอดเวลา หากคุณกำลังมองหาวิธีจะกลับไปทำให้บ้านพ่อแม่ของคุณกลับมาใหม่ แข็งแรง และอยู่ต่อไปได้อีกร้อยปี อาจจะต้องทำการบ้านกันซักหน่อย เพราะก่อนที่เราจะไปจ้างช่างมาทำงานซ่อมแซมระดับนี้ จะต้องรู้ว่าบ้านเราควรทำอะไร และไม่ควรทำอะไรที่ไม่เกิดผลประโยชน์ เพื่อจะได้แก้ปัญหาได้ตรงจุด รวมถึงป้องกันผู้รับเหมาหลอกเราได้ ด้านล่างนี้เป็นสิ่งที่ควรรู้ในการตรวจสอบสภาพบ้านเบื้องต้นด้วยตัวเอง ว่าทำได้อย่างไร
อันดับแรกที่จะต้องทำ ก็คือการเดินดูรอบตัวบ้าน ทั้งภายในและภายนอก สังเกตความเสียหายตามผนัง พื้น โดยเฉพาะพื้นที่นอกบ้าน มองหาร่องรอยที่เกิดการทรุดตัวตามขอบกำแพงบ้าน ทำการจดบันทึกว่ามีจุดไหนต้องซ่อมบ้าง แล้วมาวางแผน สิ่งที่ควรจะซ่อมเป็นอันดับแรกก็คือโครงสร้างของตัวบ้าน เพราะเป็นเรื่องสำคัญที่ควรทำอันดับแรก หากมีพื้นดินทรุด จะต้องหาช่างที่เชี่ยวชาญมาแก้ปัญหา เพราะถ้าปล่อยไปแบบนี้ บ้านจะเสียหายหนักกว่าเดิม เมื่อแก้ไขตรงจุดนี้ ซึ่งเป็นจุดหลักได้แล้ว จึงค่อยมาซ่อมแซมรอยร้าวบนผนัง โดยลักษณะร้อยร้าวจะมีตั้งแต่ขนาดเล็ก จนถึงรอยแตกขนาดใหญ่ ซึ่งส่วนใหญ่ก็มาจากสาเหตุของการทรุดตัวของบ้าน หรือผิวดิน ทำให้กำแพงเคลื่อนตัวจนแตกหักจากกัน บางกรณีก็อาจแตกเพียงชั้นปูนที่ฉาบปิดหน้า อันนี้แก้ไขง่ายกว่า ไม่ส่งผลต่อโครงสร้างหลัก แต่ถ้าแตกออกเป็นก้อนใหญ่ ๆ จะต้องซ่อมส่วนนี้ก่อนเช่นกัน
ถัดมาเป็นการตรวจสอบความเสียหายของพื้น และสภาพสีทาบ้าน ถ้าเป็นพื้นไม้เก่า แล้วไม่มีปลวก ถือว่าบ้านคุณโชคดีไป แต่ถ้าคุณไม่ใช่ผู้โชคดี พื้นไม้เหล่านี้จะควรจะลื้อออก และเปลี่ยนเป็นพื้นใหม่ แนะนำให้ใช้กระเบื้อง ประหยัด และคงทนกว่า ส่วนถ้าบ้านเป็นกระเบื้องอยู่แล้ว แต่กระเบื้องแตก หรือกระเบื้องเด้งขึ้นตามมุม จะต้องเปลี่ยนเช่นกัน รวมถึงการตรวจสภาพยาแนว หากเสื่อมสภาพ หรือใช้เป็นเวลานานโดยไม่ทำความสะอาด ก็จะเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรคได้ แก้ปัญหาด้วยการให้ช่างมาเซาะยาแนวและเปลี่ยนใหม่ได้ ส่วนสีนั้น ถ้าลอกร่อนออกมา ควรจะเปลี่ยนสีใหม่ทั้งหมด เพราะถ้าสีไม่เสื่อมสภาพ ก็อาจจะมาจากความชื้นของผนัง ที่เกิดจากโครงสร้างนั้นสะสมความชื้นมาเกิน ต้องแก้ด้วยการทารองพื้นกันชื้น แล้วทาสีทับใหม่ หรือไม่ก็ทำเป็นผนังปูนขัดมันก็สวยไปอีกแบบ